Geçmişten bugüne ekskavatörlerin gelişimi

Bina yıkımında, hurda istiflemede, boru döşemede, deniz dibi taramada veya gemi boşaltma gibi birçok alanda imdada yetişen kurtarıcı makinalar ekskavatörlerin tarihi, Sanayi Devrimine kadar gidiyor. Eskavatörlerin günümüzdeki teknoloji seviyesine ulaşması için ise uzun aşamalardan geçmesi gerekti.

Ekskavatörlerin büyükbabası olarak kabul edilen ilk makine buharla çalışan shovel oldu. 1835 yılında, ABD’li William S. Otis ortak olduğu inşaat firmasının demiryolu projesini zamanında teslim etmesi gerekiyordu. Mühendis arkadaşı Charles H. French ile bir araya gelip, buharlı makinalardan yola çıkarak insan ve hayvan gücünün yetmediği alanlarda buhar gücüyle çalışacak bir iş makinası yani shoveli icat etti. 0,8 metreküp kovası olan bu makina, çemberin sadece yarısı kadarını dönebiliyordu ve bom hareketleri zincirler yardımıyla gerçekleştiriliyordu.

Buharla çalışan ilk shovel örneği

İlk ilk hidrolik ekskavatörler sahnede

Tarihteki ilk hidrolik ekskavatör ise 1882’de İngiltere’de hayat buldu. Sadece 5 tane üretimi yapılan bu makina’da buhar gücünü iletmek için halat veya zincir kullanımı yerine sıvı tercih edildi. Makina raylar üzerinde hareket ediyor ve makinada kaldırma gücü makara sistemini aktive eden bir hidolik sistem ile hayata geçiyordu. Amerikalı The Kilgore Machine Company firması 1897 yılında hidrolik ekskavatör makinasının patentini almayı başardı.

Kilgore Machine Company/ ilk hidrolik ekskavatör

Dizel motorlu eskavatörler ile yeni bir dönem

Dizel motorlu ekskavatölerin doğuşu, ekskavatör tarihinde yepyeni bir tarihin başlangıcı oldu. Motorlu araçların geliştirilmesi ile bu teknoloji 1930’lu yıllarda ekskavatörlerin buhar gücü ile değil artık dizel motorlar ile çalışmaya başlamasına vesile oldu. Gerçek anlamda tamamen hidrolik olan ilk ekskavatör ise 1951 yılında Poclain tarafından Fransa’da geliştirildi. Modeli TU olarak adlandırılan bu makina, yarım çember dönüşlü hareket mekanizmasına sahipti. Makinanın 30 derece dönebilen modeli 1961 yılında TY45 ile hayat buldu.

Poclain TY45 modeli

Döneminin en büyük makinesi olarak kabul edilen Poclain EC1000 modeli ise sadece 7,6 metreküp kova kapasitesine sahipti. 1980’li yıllarda bu kapasite OK tarafından geliştirilen RH-300 modeli bunun 3 katı 23 metreküp kova hacmine kadar yükseldi. Günümüzde ise bu kapasite 50 metreküpün de üzerinde. Bugün klasik ekskavatörlerin neredeyse hepsi markalarına özel ürettikleri teknolojiler dışında merkezde bir motor, motorun tahrik ettiği hidrolik pompalar, yağ akışını kontrol eden ve yönlendiren valfler ile çalışıyor.

Yük Algılamalı Hidrolik Sistem

Bugün tüm Volvo marka ekskavatörler yük algılamalı hidrolik sistem teknolosine sahip. Mekanizmadaki pompadan gelen akış hızının kontrolü, LS hattındaki basınç ile pompadaki basınç arasındaki fark üzerinden gerçekleştiriliyor. Yük algılamalı hidrolik sistemin çalışma şekli, sistem basıncı ile pompa çıkış basıncı arasındaki farkın pompa üzerinden ayarlanan ölçüsü ile kıyaslanarak, deplasmandaki değişim dikkate alınıyor. Bu yolla sistem basıncı ile pompa çıkış arasındaki basınç farkı en aza indergenmesi ile birlikte sınırlandırılabiliyor da. Bu sistem ile tam yük için tam akış sağlanmaması beraberinde hem yakıt tasarrufu sağlanarak, hem de daha verimli bir çalışmaya imza atılıyor.